یک دوره امام شناسی در زیارت جامعه کبیره وجود دارد

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام و المسلمین علوی تهرانی در جلسات هفتگی روز سه شنبه خود در مسجد امیر (ع) چندیست به موضوع جریان‌شناسی مردم کوفه پرداخته است و جامعه کوفه در زمان‌های مختلف را مورد بررسی قرار داده. وی در یکی از این جلسات به منطقه کوفه سابقه پیش از اسلام پرداخت و گفت: بحثی را که پیرامون جامعه شناسی مردم کوفه مطرح کرده‌ایم، از زمان تأسیس کوفه در سال هفدهم هجری است، اما منطقه کوفه سابقه پیش از اسلام هم دارد و اولین کسی‌که در منطقه کوفه مسجدی را بنا کرد، حضرت آدم بوده است بنابراین این محدوده مقدس است و محل عبادت حضرات نوح، ابراهیم، خضر، ادریس و یونس بوده است. به مرور زمان و به فاصله کمی از این محدوده یک مسجد بنام مسجد سهله بنا می‌شود که این مسجد در بین سال‌های ۳۶ تا ۴۰ هجری توسط مسلمانان احداث شد.

هیچ‌کس از کوفه بهره نبرده است

وی افزود: کوفه محل تجمع ملل است و اعراب با حدود چهل قبیله دارای بیشترین جمعیت در آن هستند که اتفاقاً بیشترین صدمه‌ای که به دین خدا وارد شده از قبیله‌گرایی بوده است. اسلام به دنبال ایجاد وحدت در جامعه و تشکیل امت واحده است اما سیاستمداران به دنبال تحزب در جامعه هستند. پس وقتی راجع به کوفه صحبت می‌کنیم راجع به این طیف از ملیت‌ها صحبت می‌کنیم. از نظر اعتقادی هم بین این ترکیب نژادی وحدت وجود ندارد: مسلمانان، مسیحیان، یهودیان و مجوسیان. مسلمان‌ها که اکثریت جامعه را تشکیل می‌دهند از نظر ثروت در اقلیت قرار می‌گیرند، چرا که ثروت در دست یهودیان و مسیحیان است. همه این عوامل تأثیرگذار در فرآیندهایی است که همواره در کوفه ابتر می‌ماند. نه تنها امیرالمؤمنین (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بلکه مختار هم از این عوامل بهره نبرده است. تنها یک نفر از کوفه بهره می‌برد آن هم وجود نازنین امام عصر است، چون حضرت جامعه را به وحدت می‌کشاند.

توصیف شیعیان چهارگانه در کوفه

حجت الاسلام و المسلمین علوی تهرانی با اشاره به اینکه حتی تشیع هم در کوفه دارای پراکندگی بود ادامه داد: یک گروه از شیعیان کوفه شیعیان سیاسی بودند، کسانی‌که امیرالمؤمنین را از آن سه نفر برتر می‌دانستند؛ البته نه اینکه بر حق هم بدانند، بلکه تنها ظلم‌ستیزی امیرالمؤمنین (ع) برای آن‌ها اهمیت داشته است. گروه دیگر شیعیان حبیکسانی بودند که به واسطه سفارش رسول اکرم دوستدار اهل بیت بودند اما از آن‌ها تبعیت نمی‌کردند. گروه سوم شیعیان دینی بودند که اهل بیت را در مباحث دینی اعلم از دیگران می‌دانستند. در بین شیعیان کوفه تنها گروهی که به منزلت اهل بیت و امامت آن‌ها اعتقاد داشتند شیعیان اعتقادی بودند که بخش کوچکی از جمعیت شیعیان را تشکیل می‌دادند. وجه تمایز شیعیان اعتقادی زیارت جامعه کبیره است که باور به امامت و یک دوره امام شناسی در آن وجود دارد.

امامت، مایه ایمنی از تفرقه

حجت الاسلام و المسلمین تصریح کرد: این فراز از زیارت جامعه کبیره که می‌فرماید «هر کس به سوی شما آمد نجات یافت» دلالت بر این معنا دارد که ما باید سراغ امام برویم و امام هرگز سراغ ما نمی‌آید. شأن امام، شأن کعبه است که باید به سوی آن بروند نه آنکه او به سوی آن‌ها بیاید. در جای دیگری از این دعا می‌فرماید «هر کس سراغ شما نیاید هلاک است، چون شما آزمون امت اسلام هستید» در معارف دینی مکرر گفته شده هر آنچه که نسبت به امت‌های گذشته اتفاق افتاده است نسبت به امت اسلامی هم اتفاق می‌افتد. اگر ناقه صالح آزمون امت ثمود است امامت هم آزمون امت اسلامی است.

وی با تاکید بر اینکه اعتقاد به این دوازده وجود استثنایی بسیار کار سختی است بیان کرد: خیلی‌ها اهل بیت را دوست دارند اما پای آن‌ها نمی‌ایستند. مهم‌ترین خصیصه شیعه اعتقادی، تبرّی است. هر کس طمع مقام این خاندان را داشته باشد ولو جسارت رایج اصحاب سقیفه به ایشان را نداشته باشد مورد تبرّی شیعه اعتقادی است، خواه ابوحنیفه باشد خواه امام شافعی.حضرت زهرا فرمودند: خداوند امامت ما را مایه ایمنی از تفرقه قرار داده است یعنی تبرّی حقیقت تشیع و به این معنا است که مقام و جایگاه امامت شایسته هیچ‌کس به جز وجود نازنین معصومین نیست.

نوع بهشت شیعه اعتقادی، با سایرین متفاوت است

حجت الاسلام و المسلمین علوی تهرانی مطرح کرد: بهشت را من و شما با اعمال خود می‌سازیم، آن هم نه با انجام عمل بلکه به‌واسطۀ بردن عمل. رسول خدا فرمودند: هرکس دوست دارد که در بهشت عدن که پروردگارم آن را آماده ساخته ساکن شود باید پس از من ولایت علی را بپذیرد و از امامان پس از او نیز پیروی کند. متأسفانه در هر دوره از تاریخ اسلام، تعداد شیعیان اعتقادی بسیار کم بوده است. خود این شیعیان به دو دسته شیعه عادی و شیعه ممتاز تقسیم می‌شوند. این‌که من در صحبت‌های خودم دائماً اصرار دارم که یک کاری بکنید به این دلیل است که می‌خواهیم از این کلاس به کلاس شیعیان ممتاز ارتقاء پیدا کنیم. این گروه قلبا و عملاً پای ائمه می‌ایستند اما شیعیان عادی که قلبا علاقۀ وافری به ائمه دارند در بزنگاه امتحان، پای اهل بیت نمی‌ایستند.